• BIST 100

    9520,22%-1,71
  • DOLAR

    39,34% 0,45
  • EURO

    45,66% 1,45
  • GRAM ALTIN

    4286,28% 1,49
  • Ç. ALTIN

    6870,40% 1,67

Hava kalitesinin 'Kara Rapor'u! Nüfusun yüzde 92'si halen kirli hava soluyor

Temiz Hava Hakkı Platformu (THHP), Türkiye’deki hava kalitesi ve hava kirliliğinin insan sağlığına etkilerini inceleyen 2024'e ilişkin 'Kara Rapor'u yayımlandı. Rapora göre Türkiye’de nüfusun yüzde 92’sinden fazlası halen kirli hava soluyor. Havası en kir

ÇEVRE 27.09.2024 15:05:00 0
Hava kalitesinin

İSTANBUL (İGFA) - Türkiye genelinde, yıl bazında hava kalitesi verilerini, mevzuat, politika ve uygulamalarını inceleyen THHP, Kara Rapor’un altıncısında da hava kirliliğiyle ilgili sorunları ortaya koyup somut çözüm önerileri getiriyor.

Türkiye’deki hava kalitesi ve hava kirliliğinin insan sağlığına etkilerini inceleyen Kara Rapor 2024'da fosil yakıtlara bağımlılığın en önemli çevresel bedellerinden birinin hava kirliliği olduğunun altı çizilirken, ilk kez meme kanseri ile hava kirliliği arasındaki ilişki ortaya da kondu.

İstanbul’da düzenlenen basın toplantısında konuşan Temiz Hava Hakkı Platformu Koordinatörü Deniz Gümüşel, temiz hava hakkının temiz, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevrede yaşama hakkının önemli bir bileşeni ve bir insan hakkı olduğunu belirterek, "Bu hakkın etkili biçimde kullanılabilmesinin ön koşulu, soluduğumuz havanın kalitesini bilmek. Bu da ancak etkin bir hava kalitesi izleme sistemi, bu sistemden elde edilen verilerin doğru değerlendirilmesi ve kamuoyu ile şeffaf süreçlerle paylaşılmasıyla mümkün" dedi.

Kara Rapor’da ortaya konulan verinin 2022 ve 2023 yıllarında Türkiye genelinde hava kalitesi izleme ağındaki istasyon sayıları artsa hava kirliliğinin izlenmesi verimi hala çok düşük olduğunu belirten Gümüşel, "Yani altyapımız var, ama bu altyapıyı etkin işletemiyoruz. Özellikle fosil yakıt kullanan ağır sanayinin olduğu bölgelerde hava kalitesi düzenli takip edilmiyor. Maalesef Türkiye’de nüfusun yüzde 92’sinden fazlası hala Dünya Sağlık Örgütü standartlarına göre kirli hava soluyor" diye konuştu.

 İZMİR’DE HAVA KALİTESİ ALARM VERİYOR

Kara Rapor’a göre hava kirliliğine yol açan partikül maddeler PM10 ve kanserojen PM2,5, üç büyük şehir İstanbul, Ankara ve İzmir’de düzenli ve yeterli ölçülmüyor.  

Ulaşılabilen kısıtlı resmi verilere göre İstanbullular 2022 yılı boyunca ortalama 38,41 μg/m3 yani Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) kılavuz değerinin iki buçuk katı PM10 kirliliğine maruz kaldı. Kansorejen partikül madde PM2,5 ise yeterince ölçülmedi. Ankara’da 2022 yılı PM10 yıllık ortalaması 39,25 μg/m3, İzmir’de ise 45,18 μg/m3’tü. İzmirliler yıl boyu ulusal mevzuatın koyduğu sınır değerin üstünde kirli hava soluyor. Ankara ve İstanbul ise bu limitin sınırında. 

HAVA KİRLİLİĞİ MEME KANSERİNE YOL AÇIYOR  

Kara Rapor 2024’ün en çarpıcı vurgularından biri, hava kirliliğiyle meme kanseri arasındaki ilişkinin ortaya konması oldu.

Dünyada meme kanseri ile hava kirliliği arasındaki ilişkiye işaret eden bilimsel araştırmaların sayısının giderek arttığına dikkat çeken raporun yazarlarından halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Gamze Varol ise, “P10 ve PM2,5 ile birlikte hava kirliliğinin önemli bir bileşeni olan NO2’deki (azot dioksit) her 10 μg/m3’lük artış, meme kanseri riskini 1,02 kat artırıyor. Her 10 μg/m3 PM10 artışıyla meme kanserinden ölme riski 1,05 kat artıyor. ABD’de yapılan bir araştırmaya göre ise PM2,5'a daha fazla maruz kalınan bölgelerde yaşayanlarda meme kanseri vakalarında yüzde 8'lik bir artış gözlemlendi.” dedi.

Prof. Dr. Varol, raporda, Fransa’da yıllık meme kanseri vakalarının yüzde 3,15’i, ana kaynağı trafik olan NO2’ye atfederken, bu artışın maliyetinin yıllık 825 milyon Euro olduğuna da vurgu yaptı.

Kara Rapor kapsamında her yıl düzenli olarak yürütülen sağlık etki değerlendirmesine göre 2022 yılında Türkiye’de hava kirliliği sonucu gerçekleştiği tahmin edilen ölümler hem sayısal hem de orantısal olarak önceki yıllara göre daha yüksek olduğuna dikkati çeken sağlık etki değerlendirmesi çalışmasını yöneten halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan ise, “2022 yılında illerdeki ortalama ince partikül madde (PM2,5) düzeyleri DSÖ kılavuz değeri olan 5 μg/m3’e indirilebilseydi 68 bin 440 ölüm önlenebilirdi.  2022’de kazalar, yaralanmalar ve COVID19 nedenli ölümler harici gerçekleşen 30 yaş üstü toplam ölümlerin yüzde 14.2’si hava kirliliği kaynaklıydı.” dedi.

EN ÇOK ÖLÜM HAKKARİ’DE

Raporda dikkati çeken satılar şöyle:

"Hava kirliliğine bağlı ölümlerin yüzde olarak en yüksek olduğu iller, PM2,5 düzeyinin en yüksek olduğu ilk 10 il. Bir önceki yıl birinci sırada olan Batman’ın yerini Hakkari aldı. Hakkari’de 230 kişi hayatını kaybetti. Ancak PM2,5 düzeyi 5 µg/m3 ‘ün altına düşürülseydi bu ölümlerin yüzde 41’i önlenebilirdi. Ölüm oranlarında Hakkari’yi Batman, Şırnak, Muş, Malatya, Iğdır, Şanlıurfa, Ağrı, Osmaniye ve Gaziantep gibi Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde bulunan iller takip ediyor. 

HAVA KİRLİLİĞİ'NDE BURSA 3. SIRADA

Bununla birlikte DSÖ değerlerine göre hava kirliliğine atfedilen ölümlerin sayısal olarak en fazla olduğu il, İstanbul (8 bin 357); onu İzmir (4 bin 852) ve Bursa (3 bin 657) izledi. Ankara’da hava kirliliğinden hayatını kaybedenlerin sayısı 3 bin 155. Ölümlerin bu illerde sayısal olarak daha fazla olması, hava kirliliği düzeylerinden ziyade il nüfuslarının yüksek olması ile ilişkili. "

THHP’DEN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 

Öte yandan THHP, Kara Rapor'da Türkiye’de hava kirliliğinin ve buna bağlı sağlık sorunlarının yol açtığı ölümlerin azaltması için şu önerileri de sıraladı:

Türkiye enerjide fosil yakıtlara bağımlılığını hızla azaltmalı. Ulusal hava kalitesi standartları iyileştirilmeli. PM2,5 için ulusal limit değer belirlenmeli ve yürürlüğe alınmalı. Hava kalitesi izleme çalışmaları iyileştirilmeli. Ağır sanayi bölgelerinde hava kalitesinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve yönetimi sistematik hale getirilmeli. Hava kirliliğinin sağlık etkileri saha çalışmaları ile araştırılmalı.  Çevresel etkisi olan tüm projeler için sağlık etki analizinin de yapılması mevzuata dahil edilerek zorunlu hale getirilmeli. Türkiye imzaladığı hava kalitesine yönelik uluslararası sözleşmeleri uygulamalı. Çevresel bilgiye ulaşabilmek için bilgi edinme hakkının etkin biçimde kullanılabilmesi sağlanmalı.

Oruç Reis Somali'deki görevini tamamladı... Yurda dönüyor

Bakan Göktaş: Ailenin güçlenmesi geleceğimizin teminatıdır

Ankara'da çocuk gelişim merkezlerinde erken kayıt dönemi

İstanbul Bakırköy'de sürdürülebilir alışveriş festivali başlıyor

Havayı kirleten 53 tesise 38 milyon TL ceza!

Bayram döneminde teknoloji tutkunlarının tercihleri belli oldu

Yataş'tan 4 milyon dolarlık GES yatırımı

Muğla’da engelsiz plajlarla hayat kolaylaşıyor

Kimlik doğrulama zorunlu oldu... Kripto paralarda yeni dönem

TSK'dan çok uluslu hamle... Haziran tatbikatlarla dolu

Gaziantep'te “Doğada Şenlik Çevre Haftası Buluşması” etkinliği

800 pehlivan Bursa'da er meydanına çıkıyor

Pençe-Kilit'te teröristlere ait mağara imha edildi

Manisa Soma'da Ferdi Zeyrek'in hayali yaşatılacak

Sürdürülebilir endüstri için tekstilciler üçüncü kez Bursa'da

Denizden çıkan çöpler farkındalığa dönüştü

Hindistan'da uçak kazası! Kurtulan olmadığı düşünülüyor!

Düzce'de ters yön kazası!

Başkan Tugay'dan Örnekköy’de kentsel dönüşüm denetimi

2025 Verimlilik Proje Ödülleri için başvuru süresi uzadı

Türk deri sektörü İtalya’da fırtına estiriyor

Turistik Karaelmas'ın ilk seferi 13 Haziran'da

Bursa Yenişehir Havalimanı'na yeni ulaşım seferleri başladı

Bursa çalışanlarına 'tasarruf tedbirleri' eğitimi

Şile Halk Eğitim Merkezi’nden görkemli yılsonu defilesi

Türk savunma sanayi gücüne güç katıyor... Yeni silahlar envanterde!

AK Parti'den TBMM'de yeni görev dağılımı... Bozdağ yeniden başkanvekili

Ankara Keçiören'de gece gündüz ilaçlama

Bursa Osmangazi’de kız çocukları için Mini Voleybol Şenliği

Bursa yazılım sektörü savunma sanayine güç katıyor

Yükleniyor

İstanbul'da sağlık hizmetleri artık yeni adresinde

LGS ve YKS öncesi sınav kaygısına dikkat!

Akran zorbalığına karşı uzman uyarısı

Metabolizmanızı hızlandırmanın 12 altın kuralı

Diş eti hastalıkları Alzheimer riskini artırabilir

Diyetisyenlere ilgi arttı! Sahte uzmanlara kanmayın!

Bakanlık rehber oldu... Kurban eti nasıl doğru saklanmalı ve soğutulmalı?

Bursa'da bayramda da kesintisiz sağlığa devam

Havuz ve deniz sezonu açıldı... Boyun-bel kırığı tehlikesine dikkat!

Bayramda omurga sağlığına dikkat

Denizden çıkan çöpler farkındalığa dönüştü

Antalya Genç İklim Liderleri plastik kirliliğiyle mücadeleye odaklandı

Amasra'da denizi kirleten kömür ocağına 1,3 Milyon TL ceza!

Mudanya'da Sahil Güvenlik'ten denizlere nefes aldıran temizlik

Gemlik Körfezi’nde dalgıçlardan dip temizliği

Bursa'da asırlık ağacın yaraları sarıldı

İzmir'de deniz dibinden 1,5 ton ağ çıkarıldı!

Bursa İnegöl'den ödüllü 'atık pil' kampanyası!

Manisa Soma 'Kara Duman' felaketini yaşıyor

TEMA Vakfı: Türkiye için zaman daralıyor, kömürden acilen çıkılmalı!

Bayram döneminde teknoloji tutkunlarının tercihleri belli oldu

Yataş'tan 4 milyon dolarlık GES yatırımı

Kimlik doğrulama zorunlu oldu... Kripto paralarda yeni dönem

Sürdürülebilir endüstri için tekstilciler üçüncü kez Bursa'da

2025 Verimlilik Proje Ödülleri için başvuru süresi uzadı

Türk deri sektörü İtalya’da fırtına estiriyor

İnşaat maliyetleri hız kesmedi! İşçilikteki yükseliş dikkat çekti

OİB ile Türk otomotiv firmaları Automechanika’da buluştu

Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği’nde değişiklik

Afyon Pastırması'na AB tescili... 34. coğrafi işaretli ürünümüz oldu

İstanbul Bakırköy'de sürdürülebilir alışveriş festivali başlıyor

Muğla’da engelsiz plajlarla hayat kolaylaşıyor

Şile Halk Eğitim Merkezi’nden görkemli yılsonu defilesi

Ankara Keçiören'de gece gündüz ilaçlama

İzmir Büyükşehir Meclisi'nden merhum Zeyrek'e anma

Efes Selçuk’ta üçüncü öğrenci otobüsü yolda

İzmir’in ilk Balkon ve Bahçe Bitkileri Festivali başlıyor

İzmir Bornova’da müzeciliğin önemi konuşuldu

Çocuk işçiliğinde yüzde 50 azalma... Ancak hedefler halen uzak!

Denizli Büyükşehir’in kültür köprüsü kirazla kuruldu

800 pehlivan Bursa'da er meydanına çıkıyor

Bursa Osmangazi’de kız çocukları için Mini Voleybol Şenliği

Konya Büyükşehir’den ailece doğayla buluşma fırsatı

TOFAŞ Orhun Ene ile yolları ayırdı

Başkan Şadi Özdemir’den filenin genç sultanlarına motivasyon ziyareti

Muğlalı okçularından Dünya Kupası'nda büyük başarı

Leyla Atakan Koşusu’nu Prenses Sylvester kazandı

İzmir’in gurur Tuna Tunca'dan tarihi 'Manş' hedefi

63. Geleneksel Tarihi Yağlı Güreşleri için geri sayım başladı

Tarihi Kırkpınar biletleri satışa çıktı

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2