Her yaz mevsimi geldiğinde çoğunuzun bu tür düşünceler içerisine girdiğini tahmin ediyorum. Bunun için ille orman çalışanı, orman mühendisi olmanız gerekmiyor. Neredeyse haberleri dahi izleyemez oluyoruz canlarımızı yanıyor gördükçe. Eş dost sohbetlerinde bile konu hep yangınlar oluyor, yangın konuşuyor, yangınla oturup yangınla kalkıyoruz adeta. Alevlerle boğuşan, insan hayvan ayırımı yapmadan bir can kurtarma gayretiyle kendi canlarını yok sayan orman emekçisi, alev savaşçılarına da dualarımızı yolluyoruz.
Küresel ısınmanın, uluslararası terör örgütlerinin, rantçıların falan ne kadar parmağı vardır bilemem ve bunlar mutlaka ilgili kurumlarca araştırılıyordur ama öncelikle hepimizin üzerine düşen basit görevler olduğunu düşünüyorum. Bunun için de sadece yeni bir silkinişe ihtiyacımız olduğunu söyleyebilirim.
Adı ‘Orman Koruma Seferberliği’ olabilir bu silkinişin. En az beş yıllık bir uygulamayla basit bir kültür oluşumuna kapı aralayarak, bazı alışkanlıklarımızı, yanlışlarımızı gözden geçirmemize vesile olacağına şüphe etmiyorum. Beş yılda kazanabileceğimiz bazı güzelliklerin bizde küçük de olsa önemli kazanımlar sağlayacağı açıktır.
Mesela neler mi yapılabilir bu seferberlik kapsamında?
- İllerde her sezon öncesi valiler başkanlığında komisyonlar kurularak ilde bulunan resmi ve sivil kuruluş temsilcileri bir araya getirilerek her yıl alınacak önlemler masaya yatırılır. Her ilin orman yapısı farklı olduğundan alınacak önlemler de farklılık gösterebileceğinden bununla ilgili uygulanabilir tedbirlerin neler olacağı konusunda özellikle sivil toplumun da görüşlerine başvurulur.
- Özellikle kara yolları kenarlarında bulunan kuru otların zaman geçirmeden kesilmesi ilgili kurumlarca yapılmalı, ayrıca yerleşim yerleri içerisinde bulunan boş arsa ve tarlalardaki otların da benzer şekilde yangın riskleri nedeniyle kestirilmeleri sahiplerine söylenir. Gücü ve imkânı olmayanların otları da bu komisyonların bilgisi dâhilinde kestirilerek bedelleri mülk sahiplerinden tahsil edilir.
- Ulusal düzeyde ağaçlandırma politikamız yeniden gözden geçirilerek özellikle 30 C’yi geçen, nem oranı %30’ların altına düşen ve hızı 30 km/saati bulan rüzgârlı havalarda yangına adeta davetiye çıkaran, kendiliğinden çıkıp yetişen iğne yapraklı ağaçlar arasına geniş yapraklı ve yangın anında, yangının daha kolay kontrol altına alınmasını sağlayacak şekilde değişik geniş yapraklı ağaç ormanları oluşturulmalıdır. Oluşturulan bu ormanların sorumlulukları çevre köylerdeki vatandaşlara verilerek onlara da katkı sağlanabileceği gibi sorumlulukları da sağlanabilmelidir.
- Hepimizin canı olan ormanların korunması sadece orman teşkilatına ve orada sürekli ve mevsimlik olarak görev yapan personele bırakılmamalıdır. Bu anlamda oluşturulacak bu komisyonlar aracılığıyla kamuda bütün izin planları yeniden düzenlenmeli, ihtiyaç halinde diğer kurum ve kuruluşlardan da orman teşkilatına makine, teçhizat ve lojistik destek ile birlikte personel takviyesinin de sağlanmasının önü açılmalıdır.
- 112 ihbar hatlarına gelen ihbarlara geri dönüşler verilerek ihbarların ciddiyetle takip alındığı ve gereğinin yapıldığı bilgileri ihbar sahiplerine ve kamuoyuna bildirilerek özellikle muhtemel kriz anlarında kamu ve vatandaş arasında oluşturulmak istenen güven bunalımlarının önü kesilmelidir.
- Her şehrin seyirlik noktaları o ilin yerel yönetimleri tarafından mutlaka biliniyordur. Bu noktalar özellikle gece geç vakitlere kadar ucuzundan sarhoş olmak isteyenler tarafından kullanılmakta ve kirletilerek yangın için risk meydana getirmektedir. Özellikle bu noktaların temiz tutulması için yerel yönetimlerin kolluk güçlerince denetimleri sıklaştırılmalı, caydırıcı cezalar getirilmelidir.
- Orman içlerinden geçen enerji nakil hatlarının düzenli kontrolleri yapılarak muhtemel risklere karşı her türlü önlemler sezon başlamadan alınmalıdır.
Çıkardığım başlıkları sizler de arttırabilir, daha uygulanabilir politikalar oluşturulmasına katkı verebilirsiniz. Yeri geldiğinde söylemesi çok kolay! Biz ordusu olan bir millet değil bir ordu milletiz diyoruz ya: işte tam da bu söylemek istediğim. Madem biz bir ordu milletiz, o zaman hodri meydan!
Ormanlar, bize atalarımızdan miras olduğu kadar torunlarımızın da üzerimizdeki emanetlerinden. Onlara aldığımız, bulduğumuz gibi bir yeşillik bırakabilirsek ne mutlu bizlere. Bu yüzden de yangını sadece yılda üç aylık gündem diyerek sıradanlaştırırsak daha çok karalar bağlar dururuz.
Benden söylemesi.
Erdal ÇİL
